Pandeminin yoğun olduğu dönemde kısıtlamaların getirdiği sıkışmışlık duygusu, pandemi etkilerinin azalması ile birlikte kendini hızlıca fiziksel hareketliliğe dönüştürdü. Ancak pandemide kendiğilinden gelişen hiper-dijitalleşmenin çok farklı alanlarda kalıcı bir şekilde pay sahibi olacağını da belirtmeliyiz. Bu nedenle, fiziksel ve çevrimiçi hayatı eş zamanlı yöneteceğimiz ve birbirinden ayrıştıramayacağımız yeni bir sürece olması beklenenden daha hızlı bir geçiş oldu.

Tüketicilerin alışveriş yapmak için mağazalara dönmeye başlamaları ile birlikte; satın alma deneyiminin artık hem çevrimiçi hem de fiziksel olarak kolay, hızlı, eğlenceli ve ayrıcalıklı bir şekilde sunulması da isteniyor. Global çapta tüketicilerin yarısından fazlasının (%64)^[1] “Hibrit Alışveriş Modeli” istemesi, bu durumu destekliyor. Tüketicilerin %80’i bir ürünü satın almadan önce çevrimiçi araştırma yaptığını; yarısından fazlası ise gelecek yıl içinde bir ürünü, internetten bakıp mağazadan (%54) veya mağazadan bakıp internetten satın alacağını (%53) söylüyor. Özellikle gençlerin %81’i yeni ürünler keşfetmek için mağazadan alışveriş yapmayı ve yarısından fazlası da mağazada gezinmenin önemli olduğunu belirtiyor^[2].

Markaların yarısından fazlasının (%53) çevrimiçi kanallarda satış yapmalarını sağlayan araçlara yatırım yapması, özellikle perakende şirketlerinin çevrimiçi kanallardan elde ettikleri gelirin neredeyse geleneksel kanallardan elde ettikleri gelire ulaşmasından kaynaklanıyor^[3]. Markalar bir yandan yatırım yaparken diğer yandan ilgi çekici ve akılda kalıcı deneyimler yaratmaya odaklanıyor; çünkü müşteri deneyimi, bir müşterinin satın alma kararında en kritik nokta olarak değerlendiriliyor. İyi bir müşteri deneyimi yaşayan her iki tüketiciden birinin aynı markadan tekrar alışveriş yapması, bu durumu doğruluyor. Sonuç olarak, markalar müşterilerine kanallar arasında sorunsuz bir alışveriş deneyimi sunmak için alışveriş yapılabilir içeriklere, sohbet deneyimlerini etkinleştirmeye (%58), giyilebilir teknolojik araçlar ile müşteri ilişkilerine (%52), mağaza personelinin sanal olarak satış yapmasını sağlayan araçlara (%45), mağaza içi deneyimini iyileştirmek için randevulu alışveriş sunmaya (%30) vb. alanlara yatırım yapıyor^[4]. Bu yatırımlar ve gelişmeler; sanal ve gerçek alışverişi birleştiren, “Çok Kanallı Ticaret (Multi-Channel Commerce)”in daha güçlü versiyonu olarak tüm satış kanallarını entegre kullanma yaklaşımını benimseyen, bugünün ve geleceğin yeni ticaret trendi “Omni-Commerce/Bütüncül Ticaret”i daha da ivmelendiriyor^[5]. Hedef kitlenin bulunabileceği çevrimiçi veya fiziksel her kanalda entegre/bütünleşik, eş zamanlı ve kişilleştirilmiş iletişim sunarak sorunsuz ve mükemmel bir müşteri deneyimi sağlamaya yönelik modele “Bütüncül Ticaret/Omni-Ticaret” deniliyor.

Bütüncül Ticaret’e göre her satın alma yolculuğu çok yönlüdür ve herhangi bir kanalda başlayıp bitebilir. Örneğin, tüketicilerin %55’i çevrimiçi olarak mağazalarda hangi ürünlerin bulunduğunu kontrol etmek istiyor. Bu nedenle, gelecek yıl boyunca markaların %43’ü mağazalardaki stokları göstermeye odaklanacak. Müşteriler ayrıca çevrimiçi olarak aldıkları ürünleri fiziksel olarak mağazada iade etme olanağını da istiyor. Bu faktörler, tüketicilerin neredeyse yarısının (%47) satın alma kararını önemli ölçüde etkiliyor^[6]. Bütüncül pazarlama stratejileri kapsamında, markaların %40’ı deneyimsel satış sunmanın 2022 yılı ve sonrasının en büyük önceliği olacağını, bu hedef kapsamında pop-up/yüz yüze deneyim alanları ve fiziksel perakende ayak izleri oluşturmayı veya genişletmeyi planladığını belirtiyor. Her üç tüketiciden birinin sunulan deneyimlerle ilgileneceğini söylemesi, markaların doğru yolda olduğunu destekliyor. Kişiselleştirme ve mağaza içi deneyim imkanı, tüketicinin ortalama sipariş sayısı/değerini artırmaya ve müşteri sadakatini kazanmaya yardımcı oluyor^[7]. Örneğin; tüketicilere mağaza içi deneyimde “Dijital UGC (User-Generated Content: Kullanıcı Türevli İçerik)” sunmak satın alma davranışını oldukça tetikliyor. Yani mağazada ürün rafına yerleştirilen QR kodlu “Dijital UGC” (ürünle ilgili yapılan sosyal medya ve e-ticaret platformlarındaki satın alanların yorumları vb. bilgiler), yüz yüze alışveriş sürecini kolaylaştırarak tüketicilerin mobil cihazlarında kapsamlı araştırma yapmadan daha güvenli kararlar vermelerini sağlıyor^[8].

Global yetişkin tüketicilerin yarısından fazlası BOPIS (Buy Online Pick-Up In Store: Çevrimiçi Öde Mağazadan Teslim Al) alışverişi yapıyor yani çevrimiçi satın aldığı ürünü mağazadan teslim alıyor. Hatta pandemi sonrası fiziksel mağazaları da gezmek isteyen tüketiciler, beğendikleri ürünün mağazada tükenme ihtimaline karşın ROPIS’i (Reserve Online Pick-Up In Store: Çevrimiçi Rezerve Et Mağazadan Satın Al) tercih ediyor. Müşteriyi teslim/satın alma için mağazaya yönlendiren bu iki alışveriş modeli, mağazaya gelen müşterilere ek satın alım yapmalarını teşvik etmek için fırsatlar da (müşteriye anlık ekstra indirim vb.) sunuyor. Özetle, kanalları birleştirebilen ve teknolojileri benimseyen markalar, daha fazla müşteri kazanma ve elde tutma imkanı ile rekabet avantajına sahip olacak^[9].

Bütüncül Ticaret kapsamında müşteri deneyimine ek olarak, bugünün ve geleceğin ticaretinde söz sahibi olacak markaların ESG (Environmental Social Governance: Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetişim) uygulamalarını da benimsemeleri gerekiyor. Çünkü tüketiciler yıllardır fayda ve amaç hedefli markalardan satın almaya istekli olduklarını belirtiyorlar. Son altı yılda, “sürdürülebilir ürünler” için yapılan çevrimiçi aramalarda %71’lik bir artış oldu^[10]. 2021’de, müşterilerin neredeyse yarısı sürdürülebilirliğe (%44) ve sosyal amaçlara şeffaf bir şekilde bağlılığı olan (%41) markalardan satın almayı tercih etti.^[11] Özetle, tüketiciler markaların “değerlerine uygun eylemlere” sahip olmasını istiyor dolayısı ile markaların yarısı (%53) sürdürülebilirliği en önemli önceliklerinden biri haline getiriyor ve üçte birinden fazlası da (%39) üretim süreçlerinde verimliliği arttırmayı planlıyor^[12]. Sosyal alışveriş yapanların %60’ı ise kapsayıcı pazarlamaya sahip bir markadan satın alma olasılığının daha yüksek olduğunu bildiriyor. Bu da farklı sosyal, kültürel, etnik grupların markanın değerlerinde yer alması anlamına geliyor^[13]. Özetle; farklılaşma, çeşitlilik vb. değerlere önem veren markalar müşterileri ile daha duygusal ve güçlü ilişkiler kurabildikleri için müşterilerin ömür boyu değerini %306 daha fazla kazanıyor^[14].

Yeni Trend Omni-Ticaret (Bütüncül Ticaret)’in Parlayan Yıldızı Sosyal Ticaret

E-Ticaretin yeni merkez noktası “Sosyal Ticaret” modelinin, Bütüncül Ticaret’in de yeni parlayan yıldızı olduğunu söyleyebiliriz. Sosyal Ticaret’i kapsamlı bir şekilde analiz etmeden önce “We Are Social ve Hootsuite” tarafından her yıl hazırlanan ve 2022 Ocak ayında yayınlanan global dijital raporundaki^[15] ilgi çekici istatikleri incelemek oldukça faydalı olacaktır.

Dünya nüfusunun 2023’ün ortalarında 8 milyara ulaşması bekleniyor. Küresel nüfusun %62.5’i internete erişebiliyor, internet kullanıcılarının neredeyse tamamı (%96.2) akıllı telefona sahip ve telefonlarından internete erişim (%92.2) sağlıyor. Dünya nüfusunun %58.4’ü sosyal medya kullanıyor. Sosyal medyayı kullanan en büyük kitle 20-29 yaş grubu (%32). 2021 boyunca neredeyse günde 1 milyondan fazla kullanıcı (%10 artış) sosyal medyaya dahil oldu. İnternette geçirdiğimiz süre uyanık kaldığımız zamanın yaklaşık %40’ını (6 saat 58 dakika) kapsıyor. Bu sürenin üçte birinden fazlası ise (2 saat 27 dakika) sosyal medyada geçiyor. Özetle, iş veya özel zamanlarımızın büyük bir bölümünü internette ve sosyal medyada geçiriyoruz.

İnternet kullanıcılarının %95.6’sı mesajlaşma ve konuşma platformlarını, %95.2’si sosyal ağları her ay kullanıyor ya da ziyaret ediyor. Facebook dünyada en çok kullanıcısı olan sosyal medya platformu olarak liderliğini korurken, kullanıcıların favori sosyal medya platformu ise Instagram oluyor. Aylık 23.7 saatle en çok vakit geçirilen platform YouTube ise liderliği açık ara farkla kazanıyor. 19.6 saat ile ikinci sıraya yerleşen ve YouTube’da en çok aratılan kelimelerde 6. sırada olan TikTok; App Annie istatistiklerine göre en çok indirilen mobil uygulamada liderliği almış durumda. Bu veriler TikTok’un çok kısa bir sürede Instagram ile rekabet eder duruma geleceğini gösteriyor^[16].

2021 yılında dijital reklam pazarı 465 milyar dolara ulaşarak küresel reklam harcamalarının %66’sını oluşturdu. 2020 yılına kıyasla, sosyal medya reklamları dijital reklam pazarı ile aynı oranda (%17) artış göstererek, tüm dijital reklamların %33.1’ini oluşturarak 154 milyar dolara ulaştı. Ancak daha yüksek ortalama gösterim başına maliyet nedeniyle, sosyal medya reklamverenleri, toplamda daha fazla harcama yapmasına rağmen 2021’in dördüncü çeyreğinde, 2020’nin aynı dönemine kıyasla aslında daha az toplam gösterim sağladı^[17]. Instagram, ana sayfa akışındaki reklamlarla her ay neredeyse aktif kullanıcısının tamamına (%96.6); story reklamları ile her dört kullanıcısından birine ulaşabiliyor. Tam bir Z kuşağı platformu olan TikTok reklamları tüm internet kullanıcılarının %17.9’una ulaşarak, potansiyel reklam kitlesi olarak FB MarketPlace (%11) ve Snapchat’i (%11.3) geçiyor. YouTube reklamları ise 18 yaş üstü dünya nüfusunun neredeyse %40’ına ulaşıyor^[18].

Ürün veya hizmet alım-satımının çevrimiçi olarak yapıldığı E-Ticaret, globalde 2021’e göre %18’lik bir artışla 3.85 trilyon dolarlık bir hacme ulaşmış. E-ticaret pazarının 2025’e kadar 11 trilyon dolara yaklaşması bekleniyor^[19]. İnternet kullanıcılarının yarısından fazlası (%58.4) herhangi bir ürün ve hizmeti her hafta çevrimiçi olarak satın alıyor. Her dört kişiden birisi ise market alışverişini çevrimiçi sipariş ediyor ve e-ticaret sitelerinde ürün/fiyat kıyaslaması yapıyor. Her hafta en az bir kere çevrimiçi alışveriş yapan 25-34 yaş grubunun en önemli hedef kitle olduğunu söylemek mümkün. Ücretsiz teslim/kargo imkanı çevrimiçi alışveriş yapan her iki kişiden birinin (%51.1) satın alma sürecini etkiliyor^[20]. Kupon ve indirimler (%39.2), diğer müşterilerin yorumları (%33.5), kolay iade sistemi (%32), kolay ve hızlı satın alma süreci (%29.5), ertesi gün teslimat (%29), sadakat programları (%25.9), sosyal medyadaki beğeni ve yorum sayısı (%22), faizsiz vadeli ödeme seçeneği (%18.5), kapıda nakit ödeme (%18) ve sosyal medyadaki satın alma butonu (%12.7) çevrimiçi satın alma sürecini etkileyen başlıca faktörler olarak değerlendiriliyor^[21].

Sosyal medya platformlarında ürün ve hizmetlerin doğrudan alım-satımı olarak tanımlanan Sosyal Ticaret’in 2022’de 958 milyar dolardan, 2026’da 2,9 trilyon dolara, 2028 yılına kadar ise 3,37 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor^[22].

Her dört tüketiciden üçü (%78), sosyal medyanın bir markayla bağlantı kurmanın en hızlı ve en doğrudan yolu olduğu görüşünde. Özellikle Z kuşağının ilk tercihi sosyal medya desek yanlış olmaz. En son Sprout Social Index™’e göre, tüketicilerin %91’inin sosyal medyada takip ettikleri bir markanın web sitesini veya mobil uygulamasını ziyaret etmesi, %90’ının alışveriş yapması, %86’sının bir rakip yerine markayı seçmesi, %85’inin markadan daha fazla alışveriş yapması, %83’ünün arkadaşlarına tavsiye etmesi, %79’unun bir yorum ya da öneri bırakması, %76’sının markanın blog sitesini okumasının daha  olası olduğu görülüyor^[23].

Tüm internet trafiğinin yarısından fazlasının^[24] mobil cihazlardan geldiğini ve ekranın boyutu küçüldükçe satın alma ihtimalinin düştüğünü dikkate alırsak; mobil kullanıcıların alışveriş sepetini terk etme oranının masaüstü kullanıcılara göre (%85.6)^[25] daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle satın alma sürecini kolaylaştırmak çok önemli. İşte burada sosyal ticaret devreye giriyor. Bu model, kullanıcıları tercih ettikleri uygulamalardan ayrılmadan tüm satın alma sürecini tamamlamaya teşvik ediyor. Böylelikle sosyal medya; markalarla ilgili bilgi bulmak, yeni ürünleri keşfetmek ve satın almak için ilham almak gibi geleneksel rollerinin ötesine taşınıyor^[26]. Sosyal ticaret, satın alma sürecindeki terk edilmiş işlemlere neden olabilecek tüm bırakma noktalarını ve nedenlerini ortadan kaldırma yeteneği sayesinde çevrimiçi alışverişin merkezine yerleşiyor. Neredeyse her beş sosyal medya kullanıcısından dördü (%72) sosyal medyada daha fazla alışveriş fırsatı olması gerektiğini düşünüyor^[27].

Sosyal ticaret üç ana model üzerinden gerçekleşiyo^[28]: “Marka, müşteriler ve influencer’lar tarafından etkileşim/keşfetmeyi sağlayacak ve satın almaya teşvik edecek içeriklerin üretildiği “İçerik Modeli” (uygulama içi kataloglar, alışveriş etiketli postlar, vb.); müşterilere satın alma yolculuğu boyunca interaktif alışveriş deneyimlerinin sunulduğu “Deneyim Modeli” (canlı yayın, AR/VR teknolojisi, oyunlaştırma, vb.); büyük indirimler ve ayrıcalıklı teklifler almak, satış yapmak ve komisyon kazanmak için kullanıcıların çevresini dahil ettiği “Network Modeli” (grup satışı, referanslar, ikinci el pazar yeri, vb.).” Bu üç modelin ortak noktası, “insanların yaratıcılığı, ustalığı ve gücü tarafından yönlendiriliyor” olmaları. Böylelikle herhangi bir kişi sosyal medya ağlarından para kazanabiliyor. Örneğin, araştırmaya göre Çin’de 463 milyon insan halihazırda sosyal medya aracılığıyla para kazanıyor^[29]. Bu sayı, sadece sosyal etki güçlerini marka ortaklıkları ile paraya çeviren ünlüleri kapsamıyor; aynı zamanda para kazanmak için platformları kullanan bireysel içerik oluşturucu, etkileyici ve satıcıyı da içeriyor. Sosyal platformlar arasındaki rekabet yoğunlaştıkça, her platformun içerik oluşturuculara kitlelerini büyütmeleri için teşvikler sunması kaçınılmaz oluyor. İşte bu nedenlerden ötürü, sosyal ticaret, bireyler ve küçük işletmeler için yeni fırsat yolları açan demokratikleştirici bir güce dönüşüyor. Örneğin, sosyal alıcıların yarısından fazlası (%59) çevrimiçi alışverişe kıyasla sosyal ticaret yoluyla alışveriş yaparken küçük bir işletmeden veya daha önce karşılaşmadıkları bir markayı (%44) satın alma olasılıklarının daha yüksek olduğunu belirtiyor^[30].

Global müşterilerin %44’ü herhangi bir sosyal medya platformundan alışveriş yaptığını belirtiyor^[31]. Kuşaklara baktığımızda, Baby Boomer ve X kuşağındaki her beş kişiden sadece biri; Y (%49) ve Z kuşağının (%43) neredeyse yarısı sosyal medya kanallarından alışveriş yapıyor. Bu durum, sosyal ticaret stratejilerinin büyük bir bölümünün daha fazla potansiyeli olan genç kuşaklara yönelik yapılmasını açıklıyor^[32].

Sosyal medya platformlarından alışveriş yapan her iki kişiden biri tekrar alışveriş yapacağını söylerken sadece yüzde 8’i tekrar alışveriş yapmayacağını belirtiyor. Hiç alışveriş yapmayan dört kişiden birisi ise alışveriş yapabileceğini söylüyor. Kuşak kırılımına baktığımızda, Z kuşağının %49’u, Y kuşağının %66’sı, X kuşağının %45’i ve Baby Boomer kuşağının %31’i sosyal medyadan tekrar alışveriş yapacağını belirtiyor. Bu veriler; Y ve Z kuşaklarının sosyal ticaret için en istekli kuşak olduğuna ve kesinlikle sosyal ticaretin giderek daha önemli hale geleceğine de işaret ediyor^[33]. Burada Alfa kuşağına değinmekte de fayda var. McCrindle’ın 2008 yılındaki bir raporu ile adı konan ve 2010 sonrası doğumluları kapsayan “Alfa Kuşağı”nın, 2025 yılı itibari ile ulaşacağı 2 milyarı aşkın nüfusu ile geleceğin elektronik ve sosyal ticaretini de şekillendirmesi bekleniyor. Hatta sosyal ticaret ile yarış içine girecek olan “g-commerce” yani oyun ticaretinin de toplam E-Ticaret içindeki payında büyük söz sahibi olacakları bekleniyor^[34].

Tüketicilerin sosyal medyada alışveriş yapmasını en çok arkadaş önerisi, ürün yorumları, markaya olan yakınlık ve influencerlar’ın önerisi etkiliyor^[35]. Alışveriş yapanların %37’si indirimlerin, %32’si satın alma kolaylığının, %27’si özel tekliflerin, %24’ü daha fazla müşteri yorumunun, %23’ü gerçek müşterilerde ürünleri görmenin, %18 hızlı ödeme çözümünün, %17’si teslim süresi ve şeklinin sosyal medyadan alışveriş yapmasını teşvik ettiğini söylüyor^[36].

Pazarlama dünyasının yeni oyun değiştiricisi olan sosyal ticaret, markaların ve tüketicilerin alışveriş değerlerini dönüştürmekle kalmıyor, aynı zamanda satın alma deneyiminin çıtasını da yukarılara taşıyor. Böylelikle, kaçınılmaz ve katlanan bir ivme ile büyüyen yeni nesil alışveriş modeli olarak hayatımızdaki yerini güçlendiriyor.

Sosyal Ticaret Platformlarının Analizleri

Sosyal ticaret “Facebook, Instagram, Pinterest, YouTube, Snapchat, TikTok” gibi sosyal medya platformlarında yapılmaktadır. Pandemi ile fiziksel mağazacılık temelli perakende sektörü, dijital dönüşümünü hızlandırmak zorunda kaldı. Bu değişim ile Facebook, Instagram ve Pinterest “Mağazalar” özelliği ile sosyal medya ticaret araçlarını yeniledi. Bu gelişme, markaların dijital vitrinler ve ürün katalogları oluşturarak müşterilerine alternatif bir mobil alışveriş deneyimi sunması için fırsat yarattı^[37].

Facebook’un sosyal ticaret aracı “Facebook Mağazalar”, pandemide küçük ve bağımsız işletmeleri desteklemek için ortaya çıksa da, dev e-ticaret siteleri de platformda sosyal ticaret yapma imkanı buluyor. Giriş için çok düşük bir engele sahip ve dijital mağaza kurmanın oldukça basit olduğu “Mağazalar”; organik olarak markayı keşfedebilmek için kullanıcılara tercihlerine ve ilgi alanlarına dayalı ürünler sunuyor. Tüketici bulduğu ürünün satın alma işlemini, uygulama içinde veya web sitesinde tamamlayabiliyor. Satıcılar ise sorulara cevap vermek, teknik destek sunmak ve daha fazlası için doğrudan mesaj aracılığı ile müşterilerle iletişim kurabiliyor. Özetle, platform sayesinde markalar büyük bir zaman veya enerji yatırımı gerektirmeden etkin geri dönüşler alabilme imkanına sahip olurken^[38], takipçiler de birkaç saniye içinde marka farkındalığından ürün farkındalığına oldukça kolay geçebiliyor. Özellikle Instagram görsel yapısı nedeniyle yaratıcı sosyal ticaret tanıtımı için daha fazla fırsat sunuyor. 2020 Instagram Trendleri Araştırmasının sonuçları da bunu destekliyor. Araştırmaya katılanların yarısına yakını markaları keşfetmek, ürün etiketleri ve mağaza sekmesi gibi özellikleri kullanarak haftalık alışveriş yapmak için Instagram’ı kullanıyor. Neredeyse her üç alışverişten birisi planlı olarak yapılıyor^[39]. Markalar bu ilgiyi doğrudan uygulama içi ürün sayfalarına bağlanan alışveriş yapılabilir gönderiler ve “Hikayeler” aracılığı ile artırabiliyor.

Sosyal medya platformlarındaki alışveriş eğilimleri ürün kategorilerine ve tüketici profillerine göre de farklılıklar gösteriyor. Tüketicilerin en çok satın almayı düşündükleri ürün kategorileri sırası ile Giyim ve Aksesuar (%58), Kozmetik ve Güzellik (%37), Yiyecek ve İçecek (%28), Sağlık ve İyi Yaşam (%27), Seyahat (%25) ve Uçak Bileti (%8) olarak belirtiliyor. Genel olarak kategori sıralaması cinsiyete göre değişmese de kadınların erkeklere göre %117 daha fazla kozmetik alışverişi yapmaya eğiliminde olduğu, erkeklerin ise kadınlara göre seyahat ürünleri kategorisinde %38 daha fazla satın almaya istekli olduğu belirtiliyor^[40]. Yaşa göre baktığımızda, tüm kuşakların en çok ürün satın almak istediği ilk üç kategori ise giyim, güzellik ve yiyecek olarak sıralanıyor; ayrıca Z ve Y kuşağının bu ilk üç kategoride diğer kuşaklara göre daha fazla alışveriş yaptığı görülüyor. Eğitim seviyesine göre incelediğimizde ise yüksek eğitimli tüketicilerin yiyecek-içecek, uçak, seyahat ve iyi yaşam kategorilerinde daha fazla alışveriş yaptığı görülüyor^[41].

Bir internet kullanıcısının çok sayıda (ortalama 7.5) sosyal medya hesabı olduğunu ve kullanıcıların kimlik özelliklerine göre favori platformlarının değiştiğini düşünürsek, tüketicilerin alışveriş yaparken tercih ettiği sosyal medya platformlarında da farklılıklar görülmesinin doğal bir sonuç olduğunu söyleyebiliriz. 2021 itibariyle çevrimiçi alışverişin %31’i Facebook, %23’ü Instagram, %8’i ise TikTok’tan yapıldı. Baby Boomer kuşağının %47’si, X kuşağının %68’i^[42], Y kuşağının %41’i favori sosyal ticaret platformu olarak Facebook’u seçerken, Z kuşağının yarısına yakını (%42) ise en iyi sosyal ticaret kanalı olarak Instagram’ı seçiyor^[43]. Sosyal ticaretin lokomotifleri olan Instagram ve Facebook aynı şirketin (Meta’nın) platformları olmaları dolayısı ile dünya çapında her iki tüketiciden birinin sosyal alışveriş için herhangi birini tercih edebilme olasılığının yüksek olduğu belirtiliyor. Pinterest’i tercih oranında kuşaklar arasında anlamlı bir fark görünmüyor, neredeyse her beş kişiden biri Pinterest’i tercih ediyor. Çin’de sosyal satın almaların %68’ini oluşturan ve tüketicilerin %70’inin sosyal ticaret için en iyi kanal olarak seçtiği^[44] TikTok ise, Z ve Y kuşakları arasında popülerliğini sürdürüyor. Z kuşağının yarısına yakını (%42) ve Y kuşağının her dört üyesinden biri (%23) TikTok’tan alışveriş yapabileceğini söylüyor³⁵. Önümüzdeki birkaç yılda TikTok’un sosyal ticarette Facebook ve Instagram’a meydan okuyabilme potansiyeline sahip olduğunu söylemek mümkün. Pinterest, markalara X ve Baby Boomer kuşaklarına ulaşmak için yeni fırsatlar sunarken, TikTok Z ve Y kuşaklarına ulaşmada markaların dikkatini çekiyor^[45]. Özetle; tüm kuşaklar en rahat ettikleri ve en sevdikleri platformdan alışveriş yapmayı (%42) planlıyor; yani 18-24 yaş grubu Instagram, TikTok ve Snapchat’ten, 25-40 yaş grubu Facebook, TikTok ve Instagram’dan; 41-55 yaş grubu Facebook ve Pinterest’ten; 57-75 yaş grubu ise Facebook’tan alışveriş yapmaya öncelik verecekler^[46]. Bu nedenle de, platform içinde modern bir alışveriş deneyiminin sunulması oldukça kritik oluyor. Eğitim seviyesine baktığımızda ise, yüksek eğitimli tüketicilerin Instagram’da alışveriş yapma oranı %92, Pinterest’te %189, TikTok’ta ise %69 daha fazla artıyor^[47].

Sosyal medyadaki sınırsız ve aşırı hızlı dönüşüm, sosyal alışverişin kilit noktalarının da sürekli değişmesine sebep oluyor. Böylece sosyal ticaret hızlandıkça ve sosyal alışveriş performansının başarısı ortaya çıktıkça, işletmeler kısa ve uzun vadeli stratejik planlamalarını da güncelliyorlar. Bu yenilenmeyi Sosyal Medya Yatırımı Durum Raporundaki^[48] yöneticilerin %93’ü şirketlerin çevrimiçi ticaretini sosyal medyaya taşıması, %87’si sosyal ticaretin şirketlerinin pazarlama odaklı gelirinin artan bir paya sahip olduğu konusunda hemfikir olması, neredeyse her dört işletmeden üçünün ürün ve hizmetlerini sosyal medya platformlarında satması ya da üç yıl içinde satacağını öngörmesi vb. istatistikler oldukça etkili bir şekilde özetliyor.

 REFERANSLAR

^[1] Wunderman Thompson The Future Shopper Report 2021 US, Europe, APAC, LATAM & UAE. https://insights.wundermanthompsoncommerce.com/hubfs/NL/2021/The-Future-Shopper-2021-NL.pdf

^[2] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022. https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce 

^[3] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022. https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce

^[4] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022. https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce

^[5] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022. https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce 

^[6] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022. https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce 

^[7] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022.   https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce

^[8] Bazaar Voice 2022 Shopper Experience Index. https://www.bazaarvoice.com/resources/shopper-experience-index-2022/

^[9] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022.  https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce

^[10] An eco-wakening: Measuring awareness, engagement, and action for nature. https://www.worldwildlife.org/

^[11] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022.   https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce

^[12] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022.   https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce

^[13] Social Shopping in 2022: Consumer Behaviors in the Social Shopping Cart. https://sproutsocial.com/insights/data/social-shopping-2022/

^[14] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022.

 https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce

^[15] We Are Social & Hootsuite Digital 2022: Global Overview Report. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/

^[16] We Are Social & Hootsuite Digital 2022: Global Overview Report. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/

^[17] 20 Key Social Media Software Trends & Predictions for 2022/2023. https://financesonline.com/social-media-software-trends/

^[18] We Are Social & Hootsuite Digital 2022: Global Overview Report. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/

^[19] Shopify The Future of Commerce Trend Report 2022. https://www.shopify.com/nz/research/future-of-commerce/future-of-ecommerce 

^[20] We Are Social & Hootsuite Digital 2022: Global Overview Report. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/ 

^[21] We Are Social & Hootsuite Digital 2022: Global Overview Report. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/ 

^[22] Latana Social Commerce Report 2022. https://latana.com/reports/social-commerce-report-2022/

^[23] 5 simple ways to increase online sales through social media. https://sproutsocial.com/insights/increase-social-media-sales/

^[24] What percentage of internet traffic is mobile? https://www.oberlo.com/statistics/mobile-internet-traffic

^[25] 15 Cart Abandonment Statistics You Must Know in 2022. https://www.drip.com/blog/cart-abandonment-statistics#2

^[26] What is social commerce? The stats, examples and tips you need for 2022. https://sproutsocial.com/insights/social-commerce/

^[27] 20 Key Social Media Software Trends & Predictions for 2022/2023. https://financesonline.com/social-media-software-trends/

^[28] Why the future of shopping is set for a social revolution. https://www.accenture.com/us-en/insights/software-platforms/why-shopping-set-social-revolution

^[29] Why the future of shopping is set for a social revolution. https://www.accenture.com/us-en/insights/software-platforms/why-shopping-set-social-revolution

^[30] Accenture The social commerce revolution. https://www.accenture.com/us-en/insights/software-platforms/social-commerce-power-people

^[31] Wunderman Thompson The Future Shopper Report 2021 US, Europe, APAC, LATAM & UAE. https://insights.wundermanthompsoncommerce.com/hubfs/NL/2021/The-Future-Shopper-2021-NL.pdf

^[32] Sprout Social The State of Social Media: After a Year of Transformation, Executive Are All-in on Social. https://media.sproutsocial.com/uploads/Sprout-Social-The-State-of-Social-Media-Investment.pdf

^[33] Latana Social Commerce Report 2022. https://latana.com/reports/social-commerce-report-2022/

^[34] Mark McCrindle and Ashley Fell, Generation Alpha. https://generationalpha.com/#fws_5fc9cafa2b66d

^[35] Social Shopping in 2022: Consumer Behaviors in the Social Shopping Cart. https://sproutsocial.com/insights/data/social-shopping-2022

^[36] Wunderman Thompson The Future Shopper Report 2021 US, Europe, APAC, LATAM & UAE. https://insights.wundermanthompsoncommerce.com/hubfs/NL/2021/The-Future-Shopper-2021-NL.pdf

^[37] What is social commerce? The stats, examples and tips you need for 2022. https://sproutsocial.com/insights/social-commerce/

^[38] Facebook Shops: What are they and how to drive more social sales. https://sproutsocial.com/insights/facebook-shops/

^[39] How to Create Gift Guides in Instagram Shopping With Collections. https://business.instagram.com/blog/instagram-shopping-collections-gift-guides

^[40] Latana Social Commerce Report 2022. https://latana.com/reports/social-commerce-report-2022/  

^[41] Latana Social Commerce Report 2022. https://latana.com/reports/social-commerce-report-2022/   

^[42] Latana Social Commerce Report 2022. https://latana.com/reports/social-commerce-report-2022/  

^[43] Wunderman Thompson The Future Shopper Report 2021 US, Europe, APAC, LATAM & UAE. https://insights.wundermanthompsoncommerce.com/hubfs/NL/2021/The-Future-Shopper-2021-NL.pdf

^[44] Wunderman Thompson The Future Shopper Report 2021 US, Europe, APAC, LATAM & UAE. https://insights.wundermanthompsoncommerce.com/hubfs/NL/2021/The-Future-Shopper-2021-NL.pdf

^[45] Latana Social Commerce Report 2022. https://latana.com/reports/social-commerce-report-2022/

^[46] Social Shopping in 2022: Consumer Behaviors in the Social Shopping Cart. https://sproutsocial.com/insights/data/social-shopping-2022/

^[47] Latana Social Commerce Report 2022. https://latana.com/reports/social-commerce-report-2022/

^[48] Sprout Social The State of Social Media: After a Year of Transformation, Executive Are All-in on Social. https://media.sproutsocial.com/uploads/Sprout-Social-The-State-of-Social-Media-Investment.pdf